१७ बर्षकै उमेरमा भूमीगत भएकी जानकी उपमेयर

बैतडी । त्यतिबेला माओवादीको युद्ध चरमचुलीमा पुगेको थियो । सांस्कृतिक टोली सहित माओवादी गाउँगाउँमा पुग्थे । विद्यालयका विद्यार्थीहरुलाई अभियानमा लैजाने भन्दै एक गाउँबाट अर्को गाउँ लैजाने गर्थे । सर्वहारा वर्गको मुक्तिको आन्दोलन हो भनेर भाषणा पनि गर्थे । माओवादीको सांस्कृतिक कार्यक्रम र भाषणबाट प्रभावित भएर जानकी ऐर बम १७ बर्षकै कलिलो उमेरमा माओवादी युद्धमा सामेल हुनुभयो । २०५९ सालमा भूमीगत भएकी जानकी त्यसको १५ बर्षपछि जिल्लाको सबैभन्दा ठूलो पुरचौंडी नगरपालिकाको उपमेयर पदमा निर्वाचित हुनुभएको छ । यही असार १४ गते भएको निर्वाचनबाट जानकी उपमेयरमा निर्वाचित हुनुभएको हो । महिलालाई घरको चुलोचौकोबाट बाहिर निकाल्नु हुँदैन भन्ने संस्कारको अन्त्यका लागि माओवादी युद्धमा लागेको बताउने जानकीले अब महिलामुक्तिका लागि काम गर्ने बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो ‘मलाई हाम्रो क्षेत्रका महिलाका पीडा राम्ररी थाहा छ । ती पीडाको सम्बोधन गर्न हाम्रो समाजको दृष्टिकोणमा नै परिवर्तन ल्याउनुपर्छ । समाजमा महिलालाई हेर्ने दृष्टिकोणमा परिवर्तन ल्याउने काम गर्छु ।' माओवादी युद्धमा सरीक भएका बेला पनि अनेक थरी गाउँलेले कुरा काटेको जानकीको मनमा ताजै छ । उहाँले भन्नुभयो ‘महिला घरभन्दा बाहिर निस्केमा कुरा काट्नु स्वभाविकै हो । किनभने हाम्रो समाजले महिलालाई घरभन्दा बाहिर जानुनपर्ने संस्कारको विकास गरेको छ । अब त्यही संस्कारको अन्त्यका लागि हामी महिला दिदीबहिनी लाग्नुपर्छ ।' ‘हामीले हिजोसम्म व्यवस्था परिवर्तनको लडाई लड्यौं । अब यो व्यवस्थालाई संस्थागत गर्नका लागि लड्छौं'उहाँले भन्नुभयो, ‘प्रमुख नभएपनि उपप्रमुखमा हामी १० जना महिला दिदीबहिनी आएका छौं । हामीले एक भएर अगाडी बढेमा आगामी दिनमा महिला नेतृत्व सक्षम र सबल बन्न सक्छ ।' उपमेयर पदको पदभार ग्रहण गरेलगत्तै जानकी ऐर बमले आम शोषित महिलाको पक्षमा काम गर्ने बताउनुभयो । ‘महिलाको आर्थिक क्षेत्रमा अझै पहुँच पुगेको छैन । शिक्षाको क्षेत्रमा अझै पहुँच पुग्न सकेको छैन् । सामाजिक न्याय महिलामाथि भएको छैन् । यी कुराको सम्बोधन गर्नका लागि म हरदम तयार रहनेछु ।'उहाँले भन्नुभयो, म विद्यालय जाने उमेरमा भूमिगत भएकी हुँ । उतिबेलादेखि नै हरेक क्षेत्रमा महिला नेतृत्व आउनुपर्छ भन्ने मेरो मान्यता थियो । यसमा आगामी दिनमा म अडिग रहनेछु ।' नेकपा माओवादी केन्द्रको भगिनी संगठन अखिल नेपाल महिला संघ(क्रान्तिकारी)को केन्दीय सदस्य समेत रहनुभएकी उपमेयर बमले पुरचौडी क्षेत्रका महिला अन्य क्षेत्रको तुलनामा कमजोर भएकाले उनीहरुको हरेक कोणबाट विकास गर्ने दाबी गर्नुभयो । उहाँले भन्नुभयो ‘जसरी मलाई मतदाताले यो पदमा पुर्‍याउनुभयो । त्यसरी नै सबैको हितमा काम गर्नेछु । मुलतः महिलामुक्तिका लागि मेरो सक्रियता जारी रहनेछ ।' महिलालाई आत्मनिर्भर बनाउनका लागि सीपमूलक तालिमको व्यवस्था गर्ने योजना रहेको उहाँले बताउनुभयो । यो खबर अन्नपूर्ण पोस्टमा छापिएको छ ।  ‘आर्थिक रुपले महिला सक्षम नहुँदा धेरै हिंसा खेप्नुपरीरहेकाले त्यसको अन्त्यका लागि सीपयुक्त र स्वरोजगार महिला बनाउनुपर्नेछ । त्यो दिशातर्फ म लागिरहनेछु ।'उहाँले भन्नुभयो, ‘वर्गीय हिसाबले हामी धेरै पछाडी छौं । कमजोर वर्गको उत्थानका लागि मेरो क्रियाशिलता रहनेछ ।'