काठमाडौं। झापा चारआलीकी ३४ वर्षीया निरु परियार प्राय:जसो मोटरसाइकलको इन्जिन बनाउँदै गरेको अवस्थामा भेटिन्छिन् । महिलाहरूको आकर्षण बन्न नसकेको ग्यारेज पेसामा उनी भने मज्जाले रमाइरहेकी हुन्छिन् । ग्यारेजको काम भनेको पुरुषहरूले मात्र गर्ने हो भन्ने मानसिकता आममानिसहरूमा गहिरो छाप परेका कारण जोकोही पनि निरुलाई देखेर पहिलो पटक अचम्मित नै हुन्छन् । तर निरु परियारले भने यस्ता कुरालाई चिर्दै महिलाहरूले पनि चाहे भने कुनै पनि पेसा अँगालेर जीवन सहज बनाएर जिउन सक्छन् भन्ने गतिलो उदाहरण नेपाली समाजमा पेस गरेकी छिन् । १२ वर्ष भयो उनले ग्यारेजको काम गर्न थालेको ।
‘दु:खले मान्छेलाई काम सिकाउँछ । उनी भन्छिन्–वकिल बनेर देशको सेवा गर्ने सोच थियो । तर पढ्दापढ्दै विवाह गर्नुपर्यो ।’ त्यसपछि श्रीमान्सँग डेरा गरी बस्दै उनी ग्यारेजको काम नियाल्न सक्ने भइन् । उनका पति पनि मेकानिक हुन् । श्रीमानले ग्यारेज आरम्भ गरेपछि उनलाई यो पेसामा काम गर्ने सोच जाग्यो । त्यसपछि उनलाई श्रीमान्ले काम सिकाए।
धेरैले निरुलाई किन यस्तो काम गरेको भने । हातभरि चुरा लगाएर बस्ने ज्यान छ किन यस्तो काम गरेको भन्थे । तर विवाह गरेपछि पैसाको अभाव भयो । त्यसपछि अरु मान्छे किन राख्नु म आफै पनि ग्यारेजको काम गर्छु भन्दै आफ्ना पतिलाई आग्रह गरेर ग्यारेजको काममा हात हालेकी निरु जुनसुकै कामपनि राम्ररी गर्न सकिन्छ भन्ने दृढ स्वभावकी छिन् । सुरुमा त ग्यारेजको काम गर्न निरुलाई अप्ठ्यारो भयो । उनी भन्छिन्–‘स्कुटी ठेल्न सक्दिनथें । बिस्तारै काम सिक्दै गएँ । शारीरिक हिसाबले पनि हृष्टपुष्ट देखिने निरुले काम चाँडै सिकिन् । कहिलेकाहीँ ग्यारेजमा श्रीमान् नहुँदा पनि उनी एक्लै सबै काम गर्न पोख्त छिन् ।
पैसा कमाउन महिलाहरुले कुनै पनि पेसा अंगाल्न सक्छन् भन्ने हक्की स्वभावकी निरु धेरैका लागि प्रेरणाकी पात्र बन्न योग्य छिन् । उनी भन्छिन्–‘काम गर्दा अप्ठ्यारो भयो भने मात्र जीवन आनन्द हुन्छ । अप्ठ्यारो भएन भने जीवनको आनन्द थाहा हुँदैन । यसकारण, जीवनमा दु:खलाई आटमा बदल्नुपर्छ र काम गर्नुपर्छ ।
ग्यारेजको काम थाल्दा निरुको परिवार डेरामा बस्थ्यो । त्यही ग्यारेजले आज निरुलाई सबथोक दिएको छ । विशेषत, दाम र काम अनी नाम आज उनीसँग छन् । ओर्कसप चलाउन भाडामा लिएको जग्गा अहिले आफैले किनेर ओर्कसप चलाइरहेकी छिन् । बिर्तामोडमा उनका दुईवटा घर छन् । आफ्नै गाडी छ, आफै हाँकेर ग्यारेजमा आउँछिन् । छोराछोरीलाई होस्टेलमा राखेर अध्ययन गराइरहेकी निरु परियारको जीवन अहिले आर्थिक रूपमा निकै सबल छ । फराकिलो सोचकी धनी निरु भन्छिन्–मान्छे मरेर जाँदा साथमा केही नलाने भएपछि बाँच्दा नै केही राम्रो काम गरेर जानुपर्छ । यसकारण, मैले ग्यारेजको काम गरेर महिलाहरुले पनि बाहिरको यस्तो मेशिनरी काममा पनि हात लगाउन सक्छन् भन्ने कुराको उदाहरण बन्न सके ।
आफ्नै गाउँठाँउमा अवसर र कमाउने थुप्रै सम्भावना भएको बताउने निरु पैसा कमाउन सके नेपालमै काम र पैसा छ भन्छिन् । विदेश भनेर मरिहत्ते गर्नु पर्दैन् । तर काम गर्दा धैर्य र निरन्तरता कायम राखेर अगाडी बढ्न सके पैसा कमाउन सकिने निरुको धारणा छ ।
(बिबिसी नेपालीमा प्रकाशित भिडियो रिपोर्टको सहयोगमा तयार गरेको सामाग्री)